Η επισκευή του Αι Θανάση καταφυγίου

Η Ελληνική Ομάδα Διάσωσης (Ε.Ο.Δ.) παράρτημα Κοζάνης πρωτοστάτησε στις εργασίες επισκευής του πετρόκτιστου εξωκλησιού. 

Το εξωκλήσι του Αγίου Αθανασίου (καταφυγίου) είναι χτισμένο σε υψόμετρο 1025 μ. στα Πιέρια όρη. Είναι ένα από τα 75 και πλέον  εξωκλήσια που βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή (Βελβεντό, Παλαιογράτσανο, Καταφύγι, Πολύφυτο) και είναι το μοναδικό που δεν έχει οδική πρόσβαση –κακώς για κάποιους πολύ καλώς για κάποιους άλλους-. Κάθε χρόνο τη Μεγάλη Παρασκευή κάτοικοι τις περιοχής τηρώντας το έθιμο επισκέπτονται τα εξωκλήσια από νωρίς το πρωί και ανάβουν τα καντήλια. Ο Αι Θανάσης έχει την «τιμητική» του  αυτή την ημέρα αφού πολλές παρέες, ο Ορειβατικός σύλλογος Βελβεντού  αλλά και μεμονωμένοι προσκυνητές από νωρίς το πρωί ξεκινούν την  πορεία μιάμισης ώρας για το εξωκλήσι. Το μονοπάτι κατά το μεγαλύτερο μέρος του είναι το μονοπάτι που ενώνει το Βελβεντό με το Καταφύγι και ταυτίζετε με το διεθνές μονοπάτι Ε4. Γαντζωμένο στην κορυφή ενός ψηλού βράχου το Ξωκλήσι προσφέρει μια μοναδική θέα  προς τα δυτικά και στην ευρύτερη κοιλάδα του ρου του Αλιάκμονα και της λίμνης Πολυφύτου. 

 ΤοΞωκλήσι σύμφωνα με μαρτυρίες των γερόντων της περιοχής έχει κτιστεί περίπου στα 1650 μ.Χ. Στην περιοχή υπάρχουν αρκετές πετρόκτιστες καλύβες που αποτελούσαν σύμφωνα με μαρτυρίες τα ξεχειμαδιά για κάποια κοπάδια από το Καταφύγι, η  περιοχή δηλαδή  κατοικούνταν κατά την διάρκεια ολόκληρου του έτους. Στο Ξωκλήσι αυτό σύμφωνα με την παράδοση διανυκτέρευσε  το  1750 για τρεις μέρες ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός (1714 - 1779) στο πέρασμά του από την περιοχή. Σύμφωνα με την παράδοση ο Πατροκοσμάς είπε για την περιοχή  «Μακάριοι οι ζώντες στους πρόποδες των Πιερίων».

 

Κατά τις επισκέψεις μας τα τελευταία χρόνια στον Αι Θανάση γινόταν όλο και πιο πολύ εμφανής η ανάγκη για την επισκευή κυρίως της στέγης. Τα χρόνια αλλά κυρίως οι δυνατοί  χειμερινοί άνεμοι προκάλεσαν φθορές στις λαμαρίνες (σκούριασμα, τρύπημα αλλά και αποκόλληση από τον ξύλινο σκελετό της στέγης). Τη «χαριστική βολή» στη στέγη έδωσαν οι δυνατοί νοτιάδες που έπνεαν στην περιοχή τον περασμένο Μάρτιο του 2013, όπου αποκόλλησαν τμήμα της στέγης περίπου 3Χ3 μέτρων και το αναποδογύρισαν. Από εκεί και μετά είπαμε πως έπρεπε να γίνει κάτι άμεσα γιατί αλλιώς κινδύνευε ολόκληρο το κτίριο. Αφού επισκευάσαμε πρόχειρα τη στέγη για να αντέξει έστω μερικούς μήνες ακόμα μέχρι να γίνει η καινούρια,  αρχίσαμε να αναζητούμε τρόπους για  την επισκευή.

Δύο ήταν τα προβλήματα που έπρεπε να αντιμετωπίσουμε. Πρώτον πως θα ανεβούν τα υλικά αφού όπως είπαμε δεν υπάρχει οδική πρόσβαση και δεύτερον που θα βρεθούν τα χρήματα για να αγορασθούν τα υλικά. Το δεύτερο πρόβλημα  λύθηκε σχετικά εύκολα  αφού στην προσπάθειά μας να βρούμε ποιος είναι ο εκλησιάτορας του Αγίου Αθανασίου και να κάνουμε τις απαραίτητες συνεννοήσεις βρεθήκαμε με τον παππού Νίκο Τζινίκο 90 χρονών σήμερα. Ο παππούς Νίκος που είναι ο εκλησιάτορας έψαχνε από την πλευρά του τρόπο να κάνει την επισκευή έχοντας μαζέψει τα χρήματα αδυνατώντας όμως να λύσει το θέμα της μεταφοράς των υλικών από μόνος του. Ήταν φανερό πλέον πως τα πράγματα θα εύρισκαν τον δρόμο τους. Αφού ο παππούς Νίκος ανέλαβε το κόστος των υλικών απέμενε να  λύσουμε το θέμα της μεταφοράς. 

Η πρόσβαση στο Ξωκλήσι γίνεται από το μονοπάτι που ενώνει το Βελβεντό με το Καταφύγι όπως είπαμε και παραπάνω, με πορεία μιάμισης ώρας περίπου και απόσταση 3 χιλιομέτρων. Οι προηγούμενες επισκευές (παλιότερα αλλά και όταν κάηκε η εκκλησιά) έγιναν με υλικά που μεταφέρθηκαν με μουλάρια, όμως στην εποχή μας μουλάρια δεν υπάρχουν οπότε έπρεπε να βρεθεί κάποια άλλη λύση. Αρχίσαμε να ψάχνουμε άλλους δρόμους για πρόσβαση. Αναγνωρίσαμε, καθαρίσαμε και σηματοδοτήσαμε ένα παλιό μονοπάτι που οδηγεί από τον «τυφλό» δασικό δρόμο στο βόρειο τμήμα της περιοχής «λιβάδια»  μέχρι τον Αι Θανάση. Το μονοπάτι αυτό μας προσέφερε δυο πλεονεκτήματα: πρώτον από τα αυτοκίνητα μέχρι τον Αι Θανάση η απόσταση είναι 1,5 χιλιόμετρο και δεύτερον η πορεία του είναι ελαφρός κατηφορική ευνοώντας τη μεταφορά των υλικών αφού πλέον αποφασίσαμε πως ο μόνος τρόπος για να τα μεταφέρουμε ήταν με τα    χέρια και τις πλάτες μας.  Μεγάλο μειονέκτημα τα 35 χιλιόμετρα οδικώς  από το Βελβεντό μέχρι τα Λιβάδια μέσω Αγ. Κυριακής  γιατί ως γνωστόν ο ασφαλτόδρομος που οδηγεί στο Καταφύγι δεν λειτουργεί λόγω της κατολίσθησης. 

Στο κάλεσμα για βοήθεια ανταποκρίθηκε αρκετός κόσμος, φίλοι της ομάδας αλλά και πολλά άτομα από το Βελβεντό. Για να είμαστε ειλικρινείς ο κόσμος που άκουγε για την προσπάθεια που κάναμε μόνος του προσφερόταν για βοήθεια χωρίς καν να τους το ζητήσουμε. Αποφασίσαμε να περιμένουμε  να βελτιωθεί ο καιρός και η πρώτη αποστολή  ορίστηκε για τις 30 Ιουνίου αφού έπρεπε να συντονίσουμε και τις προσωπικές μας υποχρεώσεις. Το πρωί της Κυριακής ξεκινήσαμε με αφάνταστη όρεξη θα έλεγε κανείς όμως η προσπάθεια ναυάγησε μερικές εκατοντάδες μέτρα από την αφετηρία. Ένα σπασμένο μουαγιέ (εσωτερικό του τροχού) στο τρέιλορ  του αυτοκινήτου μας έκοψε τα φτερά. Μετά την πρώτη ψυχρολουσία και αφού μεταφορτώσαμε μέρος των υλικών σε άλλο μικρότερο όχημα έγινε η πρώτη μεταφορά. Ακολούθησε η δεύτερη αποστολή αφού βρήκαμε άλλο όχημα την δεύτερη εβδομάδα του Ιουλίου και μεταφέραμε το σύνολο των υλικών στην αρχή του μονοπατιού. Στις 28 Ιουλίου έγινε η μεταφορά στις πλάτες μας των 27 τρίμετρων λαμαρινών  με ιδιαίτερο ενθουσιασμό παρ’όλη  την δυσκολία του μονοπατιού και της κούρασης. 

Η εργασίες άρχισαν στις 30 Ιουλίου και σε μια μέρα έγινε σχεδόν η μισή στέγη. Μια μέρα επεισοδιακή αφού έπρεπε πρώτα να φτάσουμε από το Βελβεντό κουβαλώντας τον προσωπικό μας εξοπλισμό αλλά και τα εργαλεία περπατώντας για μιάμιση ώρα. Αφού ξεκουραστήκαμε και μετά από τον απαραίτητο και καθιερωμένο καφέ αρχίσαμε να χαλάμε την παλιά στέγη. Ο ενθουσιασμός και η ηλιόλουστη μέρα μας οδήγησαν στην απόφαση να χαλάσουμε για αρχή την μισή στέγη με την προσδοκία να καταφέρουμε να την αντικαταστήσουμε  με καινούριες λαμαρίνες μέχρι το μεσημέρι. Όταν όμως ο άνθρωπος κάνει σχέδια ο Θεός γελά. Μετά από δύο ώρες τον ήλιο διαδέχθηκαν τα σύννεφα και τον ενθουσιασμό μας η αγωνία για την ανοιχτή στέγη. Τελικά μετά από πολλούς κεραυνούς που ακούγαμε γύρω μας και αφού βραχήκαμε, ευτυχώς λίγο, καταφέραμε μέχρι το απόγευμα στις 5 να αντικαταστήσουμε τις λαμαρίνες που βγάλαμε και να ασφαλίσουμε την μισή στέγη.

Ακολούθησε και δεύτερη ημέρα εργασιών αλλά και δεύτερη αποστολή μεταφοράς υλικών. Αυτή τη φορά από το Βελβεντό στις  8 Σεπτεμβρίου. Περπάτημα 2 ώρες για 3 χιλιόμετρα με υλικά στις πλάτες. Η ανηφόρα δύσκολη αλλά η διάθεση στα ύψη και το γέλιο άφθονο. Μετά από 3 φορές ( μέσα σε διάστημα 2 μηνών) που ανεβήκαμε για εργασίες στη στέγη για τον καθαρισμό του γύρω χώρου η στέγη είναι πλέον έτοιμη και το Ξωκλήσι στεγνό έπειτα από κάθε βροχή. Στον Αι Θανάση δεν θα σταματήσουμε να ανεβαίνουμε, με κάθε ευκαιρία θα εξορμούμε για να ανάψουμε τα καντήλια και να απολαύσουμε έναν καφέ με την φοβερή θέα του τοπίου. Η προσπάθεια συνεχίζετε και μάλλον το επόμενο καλοκαίρι θα γίνει επισκευή του ταβανιού.

Μέσα από την προσπάθεια αυτή πιστεύω πως ο καθένας που συμμετείχε έγινε καλύτερος άνθρωπος απλά προσφέροντας στην κοινότητα των ανθρώπων. Γι’ αυτούς που βοήθησαν, τον Βαλάντη, τον Πάνο, τον Λάζαρο, τον Φλαμούρ, τον Γιάννη, τον Χάρη, τον Χρήστο, τον Γιώργο, τον Παντελή, τον Γιάννη, τον Μπάμπη, και για όλους όσους έδωσαν υλικά ή μαγείρεψαν και γενικά στήριξαν την προσπάθεια ένα μεγάλο ευχαριστώ και τις καλύτερες ευχές για υγεία και δύναμη στη ζωή του καθενός. Και φυσικά ένα μεγάλο ευχαριστώ στον παππού Νίκο Τζινίκο για την συμπαράσταση και την ώθηση που έδωσε στην προσπάθειά μας. 

  

Ευχαριστούμε.